"తెలుగులో సులువుగా టైపు చేసేందుకు, మీ క్రోమ్ బ్రౌజరు లో గూగుల్ లిప్యంతరీకరణ పద్ధతిని వాడవచ్చు."

మాన్సా

From tewiki
Jump to navigation Jump to search

లువా తప్పిదం: expandTemplate: template "Short description" does not exist

Mansa district

ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
District
Country India
StatePunjab
HeadquartersMansa
విస్తీర్ణం
 • మొత్తం2,174 km2 (839 sq mi)
జనాభా
(2011)
 • మొత్తం7,68,808
 • సాంద్రత350/km2 (900/sq mi)
Languages
 • OfficialPunjabi
కాలమానంUTC+5:30 (IST)
ISO 3166 కోడ్IN-PB
వాహనాల నమోదు కోడ్PB-31
Sex ratio1000/880 ♂/♀
Literacy63%
జాలస్థలిwww.mansa.nic.in

పంజాబు రాష్ట్ర 24 జిల్లాలలో మాన్సా జిల్లా (పంజాబీ - ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ) ఒకటి. జిల్లాలో 2 తాలూకాలు ఉన్నాయి.[1] బుధ్లడ, మాన్సా ఉన్నాయి. 5 డాఎవెలెప్మెంటు బ్లాకులు ఉన్నాయి. భిఖి, బుధ్లడ మన్సా ఝునిర్ మరియు సర్దుల్గర్. 3 ఉపతాలూకాలు ఉన్నాయి.

భౌగోళికం

Districts of Indian Punjab along with their headquarters

భౌగోళికంగా జిల్లా త్రికోణాకారంగా ఉంటుంది. జిల్లా వాయవ్య సరిహద్దులో భతిండా జిల్లా, ఈశాన్య సరిహద్దులో సంగ్‌రూర్ జిల్లా మరియు దక్షిణ సరిహద్దులో హర్యానా రాష్ట్రం ఉంది. రైలు ఇది భతిండా- జింద్ - ఢిల్లీ రైలు మార్గంలో ఉంది. అలాగే అలాగే బర్నాలా- సర్దుల్గర్- సిర్సా (హర్యానా) రహదారి మార్గంలో ఉంది. జిల్లా 3 తాలూకాలుగా ఉన్నాయి: బుధ్లడా, మాన్సా మరియు సత్దిల్గర్. జిల్లాలోని సర్దుల్గర్ తాలూకా గుండా ఘగ్గర్ నది ప్రవహిస్తుంది. జిల్లాలో పంజాబీ అధికార భాషగా ఉంది.

చరిత్ర

మాన్సా జిల్లా మునుపు ఫుకియా సిఖ్ సామ్రాజ్యం (1722- 1948) లో భాగంగా ఉంటూ వచ్చింది తరువాత కైథల్ సిఖ్ సామ్రాజ్యంలో భాగంగా ఉంటూ వచ్చింది. ఈ జిల్లా 1992 ఏప్రిల్ 13 న రూపొందించబడింది. భతిండా జిల్లా నుండి కొంత భూభాగం వేరుచేసి ఈ జిల్లా రూపొందించబడింది. ఈ పట్టణాన్ని భాయి గురుదాస్ స్థాపించాడని భావిస్తున్నారు. భాయి గురుదాస్ ధింగర్‌లో నివసించే వాడు. ఆయన మాన్సాలో నివసిస్తున్న ధైల్వాల్ జాట్ సిఖ్ కన్యను వివాహం చేసుకున్నాడు. ఒకరోజు ఆయన తన భార్యను తీసుకుని వెళ్ళాడానికి ఈ ఊరికి వచ్చిన సమయంలో ఆయన అత్తమామలు భార్యను పంపడానికి నిరాకరించారు. తరువాత గురుదాస్ వారింటి ముందు తపసు చేయడం ఆరంభించాడు. తరువాత కొంతకాలానికి అత్తమామలు భార్యను పంపడానికి అంగీకరించినా గురుదాస్ భార్యను నిరాకరించి తన తపసు నిలుపలేదు. ఈ సంఘటనకు నిదర్శనంగా ఇక్కడ సమాధి నిర్మించి ప్రతిసంవత్సరం ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తున్నారు. లాడూలు మరియు గురు సంప్రదాయానికి చెందిన ప్రజలు ఈ సమాధి దఋసించడానికి అధికంగా వస్తుంటారు. 1952 నుండి ఇక్కడ నగరపాలిత వ్యవస్థ ఆరంభం అయింది.

  • నగరంలో రెండు కాలేజీలు ఉన్నాయి: నెహ్రూ మెమోరియల్ పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ కాలేజ్ మరియు ఎస్.డి కన్య మహావిద్యాలయ కాలేజ్.
  • 3 సీనియర్ సెకండరీ స్కూల్స్ ఉన్నాయి.
  • 90 పాఠశాలలు ఉన్నాయి.
  • 1 మిడిల్ స్కూల్
  • 1 ప్రైమరీ స్కూల్ ఉంది.
  • జిల్లా గ్రంథాలయం ఉంది.
  • 2 పోలీస్ స్టేషన్లు ఉన్నాయి.: పి.ఎస్ సిటీ మరియు పి.ఎస్ సాదర్
  • ఒక రైల్వేస్టేషను ఉంది.

పురాతన కాలం

ఈ ప్రాతంలో ఒకప్పుడు సింధూనాగరికత ఉండేది. జిల్లాలోని పలు ప్రాంతాలలో పురాతన కాలంలో హరప్పా మరియు మొహంజుదారో సంస్కృతి ఉన్నట్లు పురాతత్వ పరిశోధనలు ౠజువు చేస్తున్నాయి.

[2][3] ఈ ప్రాంతం 3 సంస్కృతికి చెంది ఉంది : ప్రి హరప్పా, హరప్పా మరియు లేట్ హరప్పా సంస్కృతులకు చెంది ఉంది.

పూర్వ హరప్పన్

  1. అలిపూర్ మంద్రన్
  2. బగ్లియన్ డీ థెన్
  3. బారెన్
  4. చోటి మానస
  5. గుర్ని కలాన్
  6. హాసంపూర్
  7. హిర్కె
  8. లక్ష్మీర్వాలా
  9. నైవాన్ తెహ్
హరప్పా కాలం
  1. అలి డా తెహ్
  2. అలిపూర్ మంద్రన్
  3. బగ్లియన్ డీ తెహ్
  4. చోటి మానస
  5. డాలేవన్
  6. గుర్ని కలాన్
  7. హాసన్‌పూర్
  8. హిర్కెబ్
  9. కర్నపురా
  10. లక్ష్మీర్ వాలా
  11. వాలా
  12. లలియన్ వాలి
  13. నైవాలా తెహ్

2001 లో గణాంకాలు

విషయాలు వివరణలు
జిల్లా జనసంఖ్య . 7,68,808, [4]
ఇది దాదాపు. దేశ జనసంఖ్యకు సమానం.
అమెరికాలోని. అలాస్కా నగర జనసంఖ్యకు సమం.[5]
640 భారతదేశ జిల్లాలలో. 489వ స్థానంలో ఉంది.
1చ.కి.మీ జనసాంద్రత. 350
2001-11 కుటుంబనియంత్రణ శాతం. 11.62%.
స్త్రీ పురుష నిష్పత్తి. 880:1000
జాతియ సరాసరి (928) కంటే.
అక్షరాస్యత శాతం. 62.8%[4]
జాతియ సరాసరి (72%) కంటే.

వ్యవసాయం మరియు పరిశ్రమలు

మాన్సా జిల్లా పంజాబు కాటన్ బెల్టులో భాగంగా ఉంది. అందువలన ఈ ప్రాంతం " ఏరియా ఆఫ్ వైట్ గోల్డ్ " (తెల్ల బంగారు ప్రాంతం) గా గుర్యించబడుతుంది. జిల్లాకు వ్యవసాయభూములు ఆర్థికంగా బలంగా ఉన్నాయి. జిల్లాలో రాష్ట్రంలోని అతిపెద్ద " థర్మల్ పవర్ స్టేషను " ఉంది. ఈ థర్మల్ పవర్ స్టేషను నుండి 1980 మె.వా విద్యుత్తు ఉత్పట్టి ఔతుంది. ఈ ప్రాంతంలో పరిశ్రమలు మరియు వాణిజ్యం అరుదుగా నగర ప్రాంతంలో మాత్రమే ఉన్నాయి.

ప్రధాన నగరాలు మరియు పట్టణాలు

బుధ్లడ

ఖత్లి కులానికి చెందిన బుధ మరియు లఢ అనే అన్నదమ్ములు నివసించిన ప్రాంతం కనుక ఈ ప్రాంతానికి బిధ్లడ అనే పేరు వచ్చింది. ఇది ఢిల్లీ మరియు భతిండా రైల్వే మార్గంలో ఉంది. ఇది మిలటరీ ఉద్యోగుల నియామక కేంద్రంగానూ మరియు ముఖ్యమైన వ్యాపార కేంద్రంగానూ గుర్తించబడుతుంది.

ప్రముఖ వ్యక్తులు

* కెప్టెన్ కె.కె గౌర్
* గవీ చాహల్ -ఏక్టర్
* డీప్ ధిల్లాన్ -గాయకుడు
* కుల్‌విండర్ బిల్లా - గాయకుడు
* లాభ్ హీరా - గాయకుడు
* జైస్మీన్ జస్సి -

మూలాలు

  1. ↑ "Gurpreet gets Mansa seat". News in English. Ludhiana. The Tribune. January 10, 2012. Retrieved July 17, 2012.
  2. ↑ Lal, B.B; Gupta, S.P. (1984) [1981-82]. Frontier of Indus Valley Civilization. Delhi. Cite has empty unknown parameters: |month= and |coauthors= (help); |access-date= requires |url= (help)
  3. ↑ "Ancient history of Mansa district". B.B. Lal and S.P. Gupta. www.punjabrevenue.nic.in. Retrieved 23 January 2012.
  4. ↑ 4.0 4.1 "District Census 2011". www.census2011.co.in. 2011. Retrieved 22 January 2012.
  5. ↑ "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Retrieved 2011-09-30. Alaska 710,231 line feed character in |quote= at position 7 (help)

వెలుపలి లింకులు

Retrieved from "https://tewiki.iiit.ac.in/index.php?title=మాన్సా&oldid=103115"